ARICILIK HAKKINDA BİLGİLER

                         

                     

                          Arı bakımı ve arı sorunları

           İLKBAHAR BAKIMI :   Arıcının yapması gereken işler hakkında kendi tecrübelerimden kaynaklanarak elimden geldiği kadar yardımcı olmaya çalışacağım.

           Konumuza ilk bahardan başlayalım.Arıya ilk yön verilecek olan bakımıdır.Arılar erken bahar arının bulunduğu iklime göre Şubat ve Mart ayları hava sıcaklığı 14 ve üstü olduğu zaman arılar açılır.

            Öncelikle ana arı kontrolü yapılır.Kovanda günlük varsa ana arı var demektir bundan sora yapılacak iş bal stoku kontrol edilir 1 inci çıta ballı varsa eğer polenli ballı 2 .çıta yavru kısaca kaç çıta yavru var ise yan yana sıralanır son çıta kapak dediğimiz ballı çıta konur. Yanına şurupluk eğer arı mızın ballı bir çıta sırrı bozularak konur. Çıtaların üstüne kekimizi koruz budan sonrası benim yaptığım şeker torbasına boş bir çıtayı 1 tur sarıp  konur torba dan arta kalan kısım arılı çıtaların üstüne gelecek şekilde kapatılır. Kovanın boş kalan yerine artan kullanılacak petekler konur bir şeker torbası daha koyup kapatırız.Hava sıcaklığı daha yüksek olduğu zaman kovan temizliği yapabiliriz.Kovanda ana arı yok ise başka bir zayıf koloni ile birleştirilmelidir.Bu aşamadan sonra haftalık kontrolde kek bitmiş ise kek verilir hava sıcaklığı müsait ise şurupta verilebilir. Yapılacak şurup bir ölçü şeker bir ölçü su olacak şekilde yapılır bir miktar bal ilave edilirse daha iyi olur.Bu dönemde azami bir şekilde bir besleme yapalım ki arılar kıştan kalan balı fazla tüketmesinler bu dönemde kovan ısısı çok önemlidir yiyecek olmadan ısı sağlayamazlar.Arının yeterli beslenip beslenmediğini anlamak için kovandaki kenar çıtalar kapak çıta dediğimiz genelde bu çıtadan belli olur bu çıtada nektar ve polen artmışsa durum iyi demektir  gelelim arıya çıta vermeye çevremizde çiçekler çoğalıp arılarda yeterli mevcut yapmışsa şurupluk altına petek yaparlar bu peteklerin içinde günlük var ise artı arı çıta istiyor demektir Şurupluk ta petek beyaz ise ham petek verilebilir yada boşluğa aldığımız yarı ballı siyah olmayan petek verilir.

                KAT VERME : Artık kovanımız doldu 10 çıta oldu diyelim arıya ilave koyacak isek ilave arının üstüne konur bir şeker torbası katlanarak bir çıta  aralık kalacak şekilde çıtaların üstü kapanır  bir çıta ham petek konur yanına şurupluk yaptığımız şurubu koyup üstüne bir torba daha sarılıp üstüne örtü bezi veya torba konup kapatılır .daha sonraki günlerde eğer ham peteği yapmışsa arıyı kata çıkarma zamanı gelmiş demektir. Hemen katı söküp alttan siyah olan birinci çerçeve üst kata alınır çıtalar kaydırılıp dokuzuncu çıtanın yerine üstteki işlenmiş petek konur veya ikinci çıta birinci çıtanın yerine alınıp kalan üst ilave deki işlenmiş petek konur tekrar kovan üstüne ilave konur birinci çıta siyah yanına ham petek konur ve kovan kapatılır.Siyah çıtayı yukarı çıkarmaktaki amaç arının yatağındaki eski deforme petekleri temizlemek bir sonraki seneye temiz petekle kışlamak için bu yöntem gereklidir daha sonraki günlerde bu siyah çıkarma işlemini kendi istediğimiz sayıda yapabilirsiniz.

                 SUN İ OĞUL BÖLME YAPMA

             Gelelim işine bu kovan 8,9 veya 10 ve üstü çıta  olmuş böleceğiz böldüğümüz arıya hazır ana arı vereceksek aynı ilk bahar bakımındaki gibi gerek kovandan gerekse elimizde var ise ballı bir petek birinci çıta olarak konur yanına bir kapalı yavrulu çıta onun yanına kapalı veya pupa çıta onun yanına bir günlüklü veya yavrulu  çıta konup son çıtaya ballı bir çıta konur yoksa kabartılmış eski petek buda yoksa ham petek konur bir çıtada mevcut az ise arı çırpılıp elimizde kek var ise kek yoksa iki üç gün şurup verilir kapak kapanır.

            Yaptığımız bölme arılık ta kalacak ise anaç arı sağa veya sola 25 30 cm kaydırılıp yanına bölme kovan konur 5 gün veya bir hafta daha iyi olur kovan açılıp ana memeleri kalmayacak şekilde dikkatlice temizlendikten sonra ana kafesinin kek tarafı açılıp kafes sığacak kadar çıtaların arası açılıp elek tarafı aşağı gelecek şekilde konur ve kovan kapatılır bir hafta beklemek teki amaç kovanın ana memesi kazındıktan sonra tekrar meme yapmaması içindir.beş altı gün sonra kovan açılıp ana kontrol yapılır kovan anayı kendi yapacak ise bölme biraz zayıf bölünür bir çıta kapalı yavru bir çıta günlük bir çıta arı mevcudu yeterlidir.Güçlü böler isek arılar oğul verebilir.Arıyı böldükten sonra kek veya şurupla bir hafta kadar beslemek gerekir.Beslemedeki amaç daha iyi ana memesi yapılması içindir.Bölme arı 25 gün veya bir ay sonra açılıp ana arının günlük atıp atmadığı kontrol edilir. Arı günlük atmışsa sorun yok demektir.Günlük bulamadınız sa kovan yalancı ana yapmaması için kovanın içindeki 2 boş çıtayı alın  yerine kapalı ve günlüklü arısız çıta koyun tekrardan ana memesi yapsın veya hazır ana da verebilirsiniz.

             DEVŞİRME  :    Usulü bölme bu bölme şekli 3 çıta olarak bölünür genelde anaç arıların gücünü azaltmamak için her kovan dan 1 çıta mevcutlu yavrulu 3 ayrı kovandan alınır bu yöntemin riski çoktur her çıta aldığımız kovanın ana arısını mutlaka görmemiz gerekir.Çünkü 3 kovanın ana arısını alma riski çoktur .Böldüğümüz kovanı bir kaç km uzağa götürmeliyiz .Bir önemli Konu aldığımız çıtalarda ki mevcudun aynı olmasına özen göstermeliyiz güçleri aynı olmazsa güçlü olan çıtada ki mevcut öbür mevcudu kırabilir.

        ARILARI BAL MEVSİMİNE HAZIRLAMA :   Şimdi gelelim arılarımızı bal mevsimine hazırlamaya .Bulunduğumuz yerin veya arıyı götüreceğimiz yaylanın bal verim zamanını iyi bilmemiz gerekir ve arılarımızı bu bal mevsimine göre arıların mevcudunu maksimum düzeye çıkmalıdır .Bulunduğumuz yerde arıların daha fazla mevcut yapabilmesi için polene nektar  ihtiyaç duyar.nektar akışı fazla olmazsa da şurupla besleyebiliriz fakat mutlaka polen gelişi lazımdır. Kovanın mevcudu arttıkça daha fazla polen ve nektar gerekir kovanların bulunduğu yerde bu polen ve nektar azalınca kovan mevcudu yerinde saymaya başlar sonraki günlerde kovan mevcudu gerilemeye başlar.Bu nedenle arıların durumlarını iyi gözlememiz lazım arı petek yapmıyorsa mevcut yerinde sayıyorsa işler yolunda gitmiyor demektir..Arılar yerinde sayıyor nasıl olacak .Çevremizde açacak çiçek kalmadı o zaman biraz daha yüksek ve çiçeği bol olan bir yere götürmemiz gerekir.Bu dönemlerdeki artan her mevcut bize bal olarak dönecektir.Kovan ne kadar güçlü olursa balı tam sırlı petek aynı ve verimde yüksek olur. Kış mevsimine mevcut sıkıntısı ve yiyecek sıkıntısı kalmaz.Kovan mevcudu ilk bahara kıştan  güçlü çıkar unutmayalım arı kovanın sermayesi bal polen güçlü mevcut ve bulunduğunuz iklime uygun ırkla çalışmanız gerekir.

           YALANCI ANA SORUNU :Kovanda ana arı kayıpları olabilir bunun sonucunda arılar ana memesi yapar bu memelerden çıkan ana arılar hava koşullarından veya çiftleşmede kovana geri dönememe veya başka türlü kayıplardan arılar günlük bulamadıkları için işçi arılardan yalancı ana veya analar yapabilir bu gibi sorunlarla arıcılar sürekli karşılaşır.Bu sorunu en aza indirmek için kovan ana arı değiştiriyor veya bölme yaptınız.Bu kovanları takibe almanız gerekir bu kovanlara kayıt tutarak bu kovandaki ana arının günlük atma süresini geçtiği zaman kovan yalancı anaya dönmeden müdahale edebiliriz.Yalancı ana mücadelesinde değişik yöntemler kullanılıyor.

             1 : En iyi sonuç veren yöntem başka bir kovandaki yaşlı anayı bu kovana vererek bu sorunu çözebiliriz bu yöntem yüzde seksen başarı sağlıyor. Yalnız ana arıyı vermezden önce vereceğimiz yaşlı ana arının kovanından bir çıta mevcut çırpalım.Ana arıyı kabul etme şansı dahada artar.Kovan ana arıyı kabullenince erkek gözlü çıtalar kovanın içinden çıkarılıp yerine kapalı yavrulu bir çıta verebiliriz  Bu yaşlı ana kendi yaptığı yavrular çıkıp kovana hakim oluncaya kadar kendi eski mevcut zaten yaşlı olduğu için bir ay veya 40 gün sonra anayı değiştirebiliriz.Mesela bizim arılık ta ana yetiştirme kovanlarının içinde bir kaç yaşlı ana arı bulundururum.

             2: Başka bir yöntem yalancı ana olan kovan 200 metre uzağa götürülüp kovandaki arılar silkelenir kovan eski yerine konulur amaç yalancı ananın kovana dönmemesi çıtalar değiştirilip yerine mevcuda göre yavrulu günlüklü çıta konur yapılan ana memesi ve yalancı ana günlüğüne bakılır.Yapılan ana arı memesinde çoklu günlük görürseniz yalancı ana çalışmaya devam etmektedir.bu memeleri temizleyin gerçek ana arı memesi yapılmasını takip ediniz.

            3 :  Başka bir yöntem kovanı aç bırakma bu yöntemin başarısı biraz daha fazladır.Yalancı ana bulunan kovan  yine uzağa götürülüp arılar silkelenir kovan eski yerine konur içine çıta konmaz tekrar kovana gelen arılar oğul salkımı gibi birikir bir hafta böyle bekler amaç yalancı ananın beslenmeyip saf dışı kalması ve sonrasında günlük ve kapalı mevcutlu olursa daha iyi olur çıta verilir.Ana arı memesi kontrol edilir.

         YAĞMACILIK:   Arıcılıkta diğer önemli konulardan biride yağmacılık arılık ta dikkat etmemiz gereken konudur.Doğada nektar azalınca arılar yiyecek bulamazsa veya bal sağımında arılar yoğun gelen nektar azalınca arılar yağmacılığa başlarlar. Genelde sonbaharda yoğunlaşan yağmacılığa meydan vermemek için dikkatli çalışmalıyız açıkta ballı çerçeve bırakmamak.Eğer besleme yapacaksak akşam karanlığına yakın vermek .Zayıf arılara ballı çıta verirken dikkatli olmak gerekir. Geçmiş dönemlerde başıma geldi zayıf arıya verdiğim bir çıta bal verdiğim sıradaki 20 arı yağma edildi 1 saat içinde.Çevremizdeki arıcıların dikkatli çalışmaması bu gibi etkenler yağmacılığı hızlandırır.Buradaki yağma sizinde arılarınız katılacağı için siz de tehlikeye girersiniz.Aynı orman yangını gibi bir kıvılcım bir ormanı yakar.

             Yağma olursa yapacağınız önlem zayıf arıların uçuş gözlerini daraltın gücüne göre.Hala devam ediyorsa kovanın gözünü kapatın.                                                                                                 Yağmacılık zayıf arıdan başlar çevremizde başka arıcılar varsa bu arılarda gelirse arıların yağmadan bitmesi kaçınılmaz hal alır. Eğer bu duruma gelmişse arıları başka bir yere kaldırmamız gerekir.Sırayla gider bir başlarsa artık güçlü zayıf demez .Onun için çok dikkat etmemiz gerekir.

                        SONBAHAR BAKIMI

               Sonbahar bakımı arının son ve önemli olan bakımı. İhmale gelmez.Arılar kış uykusuna yatacak.Bu nedenle şu sorguları yapmamız lazım .

             1:Arılarda yeterince yiyecek bal var mı

               Arının mevcuduna göre. Kovanda yeterli bal bulunması gerekir. Arı mevcudu mesela 5 çıta her iki taraf kapak olacak bal çıta tamamen dolu olması gerekir .İnsan yaşantısını düşünelim. Uyuyacağımız yatak kış mevsimine göre nasıl olmalı .Kalın bir döşek bunun sayesinde zemin soğuğunu hissetmeyiz.Kalın bir yorgan bunun sayesinde yattığımız odanın soğuğu bizi etkilemez.Bu nedenle kapak çıtalar önemlidir.Geriye kalan üç çıta çıtanın 3/2 si ballı ve polenli olmalıdır.Kovan düzeni bu şekilde olmalıdır,  Çıtalar kovanın mevcuduna göre sıkıştırılmalıdır.Arılar ne kadar sıkışık olursa o kadar kışı rahat salkımda rahat geçirirler.Kovanda yeterince bal yoksa koyu şurupla besleme yapmalıyız.

          2: Kovadaki arı mevcudu kışlama için  yeterlimi

           Kovandaki arı mevcudu önemli konudur.Mevcut ne kadar fazla ise arılar kışı rahat geçirirler.Malatya iklimine göre 3 çıta mevcut altı olan arılar risk altındadır.Elimizde yaşlı ana arılı zayıf kovan varsa bununla birleştirelim.Güçlü arımız var ise takviye verebiliriz.

           3:Kovanlarda varroa mücadelesi yapıldı mı.                                  Varroa arıların yaşamını tehdit eden unsurdur.Bu sebeple ruhsatsız ilaçlar kullanmamalıyız.Arılarda kapalı yavru Malatya ikliminde ekim 15 veya sonu itibarı ile kapalı yavru biter bu dönemde ilacı kullanırım.Bildiğiniz gibi varroa kapalı yavru bittiği an üreme durur.
          4: Zayıf kovanlar sıkıştırma tahtası ile çıtalar sıkıştırılıp fazla bir örtü bezi ile sarılmalıdır.