Değerli meslektaşlarım bu yayınımızda yalancı ana sorunu ile ilgili yazımı paylaşacağım.
Yalancı ana sorunu her arıcının karşılaşacağı bir durumdur.Öncelikle kovan nasıl yalancı ana arı üretir bunu söyleyelim .yalancı ana arı sorunu yılın her ayında görülebilir genelde kovandaki ana arı ölünce kovan ana üretmek için günlük yumurtadan ana arı memesi yaparak ana üretir. Bu memeden çıkan ana arı kovandan çiftleşmek için çıkar ve çiftleşmeden dönerken kovana dönemeyince ana arısız kalan kovan çıtalarda günlük yumurta olmayınca çaresiz kalan arılar işçi arı veya arılardan yalancı ana arı yaparlar.Kovanda bir veya birden fazla yalancı ana arı olabilir arıcı kontrol esnasında petek gözlerinde bir veya birden fazla yumurta görünce bu kovanda yalancı ana arı olduğunu anlar. Bazen çok düzgün günlük atabilir yalancı ana fakat günlükler farklı yönlere yatık olur ve tam merkezli olmaz peteğin yan taraflarında olur.Artık iş işten geçmiştir.Bu sorunun düzelmesi zor bir durum kovan zayıf ise sönmesi kaçınılmaz güçlü ise atlatabilir.Nasıl olacak anlatalım. 1. Yalancı ana arılı kovan iki yüz metre ileriye götürülerek çıtada arılar yere silkelenir kovanda kalan arılarda yere vurularak dökülür kovan yerine konur dönen arılar kovana girer ve salkım oluşturur oğul misali kapak kapanır bir kaç gün böyle kalır sonrasında yavrulu ve mevcutlu bir çıta ikide duvar çıta verilerek ana arı memesi yapması sağlanır veya biraz başka arıdan yeni çıkmış yavrulu çıta ile birlikte alınarak takviye verilir ve hazır ana arı verilir.Yavrulu ve mevcutlu çıta verilmesinin gayesi kovana genç işçi arı sağlamak ve ana memesi yapılması için gerekli olan genç arı sağlamak. 2. Yaşlı ana arı vermek.Yalancı ana arı olan kovana en başarılı yöntem bence bu kesin çözüm.Her arıcı verimsiz veya yaşlı ana arı bulunur bu ana arıları öldürmekten ziyade bu iş için saklamak gerekir.Bir iki çıta arı ile saklanabilir veya ana kutularında saklanabilir .Yalancı ana arı olan kovana ister ana arı kafesi ile isterse direkte salınarak verilebilir.Yalancı ana arı olan kovana verildikten sonra bir iki gün sonra bakılır ana arı günlük atmış ise artık yalancı ana arı saf dışı kalmış demektir .Arıcı erkek yavru gözleri çok olan bu çıtayı alarak yerine kapalı çıkmaya yakın mevcutlu yavrulu çıta verilmek sureti ile genç işçi arı bulunması sağlanır. Değerli arkadaşlarım yalancı ana arı sorunu ile karşılaşmamak için 15 günde bir ana arı kontrolü yapalım illaki ana arıyı görmeye gerek yok günlük görülmesi yeterlidir. Ana arı değişen kovanlara tarih yazıp çiftleşme süresi geçip günlük atmaya başlamayan kovanda ana kontrolü yapıp yeniden günlüklü çıta veya hazır ana arı vererek yalancı ana arı yapmasına engel olmalıyız saygılarımla.
Değerli arıcı arkadaşlarım bu yayınımız arılarda böle yapma ile ilgili olacak. Arılar doğal yaşantısı gereği olarak ilkbahardan başlayarak bal dönemine kadar mevcut gelişmesi yaşanır kıştan çıkarken güçlü olan koloni yoğun çiçek ve nektar akışı ve şurup ve kek sayesinde hızlı gelişerek kovanı doldururlar.Kovan dolunca ilave kat vermek gerekir sürekli bu hızda gelişen güçlü koloni ilavede ilerler bu hızlı gelişme sayesinde ana arı hızlı gelişme temposu neticesinde yumurtlama yeteneği azalır. Daha sonrasında gerilemeye başlar mevcut olarak düşüşe geçebilir veya ana arı bu tempoya dayanamaz arılar tarafından öldürülür ve bu koloni oğul vermeye başlar. Bir veya birkaç oğul verebilir.Bu nedenle oğul vermeden bu kovanı bölmek zorunda kalırız.Bölme sayesinde kovanın mevcudu azalır ve hızı yavaşlar ve ana arıda bu sayede biraz dinlenerek tekrardan gelişme gösterir ve bal sezonuna kadar gücünü toparlar.
Gelelim bölme işlemine.Bölme işlemini değişik şekillerde yapabiliriz. İlk olarak devşirme usulü bölme işlemini anlatalım. Devşirme usulü bölme işlemi çok güçlü olmayan kovanlardan birer çıta alarak üç veya dört çıtalı olacak şekilde bölebiliriz.Sadece dikkat edeceğimiz konu her kovanda mutlaka ana arıyı görmek ve mevcut yoğunluğu aynı güçte olacak şekilde bölmemiz gerekir ve bir diğer konu böldüğümüz kovanı bir kaç kilometre uzağa götürmemiz gerekir en verimlisi bence uzağa taşımak en iyi yöntem kovandaki tarlacı mevcut eski kovanına dönemez. Bölme işlemi yaparken duvar çıta tabir ettiğimiz ballı çıtalar gereklidir.birinci çıta duvar ballı ve polenli çıta gerekir elimizde yok ise bölünecek kovandan alınır mevcutlu olarak konur yanına kaplı yavrulu mevcut diğer kovandan alınarak konur diğer kovandan yine kapalı yavrulu çıta konur diğer kovandan açık yavrulu çıta alınarak konur duvar olarak ballı çıta var ise konur ballı çıta yok ise kabarmış petek bu da yok ise ham petek konur.Bölme kovanda bal stoku yeterli değil ise şurup verecek vaktimiz var ise bir kaç kez şurup eğer arıcı çalışıyor yeterli vakti yok ise bir kilo kek verilebilir. Bölme esnasında ana arı görülemedi ise ana arı bulunamayan kovana işaret konur ana arı bölme kovana geçmiş ise ana arı alınarak tekrar eski kovanına verilebilir.
Diğer bir bölme şekli güçlü kovandan bölme yapma. Yine bölünecek kovanda ana arı bulunur eğer bölme kovan başka yere taşınmayacak ise anaç kovan 25 cm kaydırılır ve yanına diğer kovan konur.Duvar çıta ballı var ise ballı çıta konur veya anaç kovanın duvar çıtası mevcudu ile birlikte konur.Yanına kapalı yavrulu çıta yanına yine kapalı yavrulu çıta yine yanına açık yavrulu çıta konur devamına yine duvar çıta konur kovandaki arı sayısı yeterli değil ise bir çıta arı mevcudu çırpılır.Eğer bölme kovan ana arıyı kendisi yapacak ise çok güçlü bölme yapmayalım aksi taktirde oğul verebilir.
Diğer bir bölme şekli bölünecek kovanın ana arısı yaşlı ise bölmeden önce ana arıyı kendileri yapacak ise yaşlı ana arıyı öldürüp on gün sonra bölünür ise daha verimli ana memesi yaparlar.Hazır ana arı kullanılacak ise ana arı bulunup öldürülür yavru durumuna göre eşit şekilde yine anaç kovan kaydırılarak bölünür ertesi günkü kontrolde kovanlardaki arı mevcudunda kayma var ise çıta değişimi yapılarak kovan mevcudu dengelenir.
Bölme yaparken yavru durumu kademeli olacak şekilde bölmek gerekir.Besleme mutlaka yapılır unutmayalım bölme arı ilgi bakım ve beslemek gerekir tıpkı bir bebeğe bakar şekilde itina gerekir ülkemizde arı kayıplarının bir çok nedeni zayıf bölme yapma bölme arıyı yeterli beslememek ve sonbaharda yeterli bal stokuna dikkat etmek gerekir.Değerli arkadaşlarım bölme yapmak arıyı çoğaltmak önemli değil önemli olan bu bölünen ve böldüğümüz bölme kovanı böldükten sonra yeniden güçlenmesi için yeterince gerekli olan işlemleri ihmal etmeyelim saygılarımla bereketli bir sezon geçirmenizi dilerim.
